Van Aleppo naar getto
“Ik ben blij dat hij gelijk gekregen heeft en dat die mensen niet naar België komen. Maar ik weet wel dakik da eigenlijk nie mag zegge.”
Zo meteen gaan we samenlezen. Terwijl we de thee en de koekjes klaarzetten en voldoende stoelen rond de tafel schuiven, ligt de krant open. Ik reageer niet op wat één vroege deelneemster zegt. Of beter: ik reageer niet met woorden.
Een deel van mij apprecieert dat deze deelneemster zich voldoende op haar gemak voelt om haar gedacht te zeggen. Een ander deel van mij zou willen uitleggen hoe hard mij dit raakt, hoe vaak ik mij de afgelopen dagen weer eens heb afgevraagd waarom we met ons allen zo machteloos zijn in dit enorme conflict. Maar dat deel hoort hier niet thuis. Bij deze Samenleesgroep ben ik de begeleider, de professional, de lijmstick, de moderator. En die modus heb ik al in gang gezet voor we gaan samenlezen. Dus is elke reactie welkom, ik modereer, lok uit – of negeer, zoals nu.
Toeval bestaat niet. Vandaag delen we een tekst uit over een jong meisje dat het getto van Krakau overleefde. Het is een autobiografisch verhaal. Ik lees de eerste bladzijde voor. Rond de tafel wordt het kil. De deelnemers zitten in het verhaal. Een iemand zegt dat ze het moeilijk heeft om dit te lezen, omdat het haar zo hard aangrijpt.
Niet iedereen in deze groep weet wat een getto is. Of je dat woord nu vat of niet, de sterke ervaringen in deze tekst komen bij iedereen binnen. De gruwelijke scènes die een kind van amper vier jaar registreert. De ‘zwarte laarzen’, zoals ze de soldaten beschrijft. De enorme liefde voor haar ouders. Hoe blij ze is, als haar moeder doodziek is en enkel nog in bed kan liggen: eindelijk kan de kleuter weer bij haar moeder zijn overdag.
Het wordt een intens anderhalf uur. We lachen weinig, we praten veel over zinnen die de deelnemers emotioneel raken. Oorlog, gruwel, liefde, waanzin, oneerlijkheid, willekeur. We toetsen Aleppo en Syrië slechts even aan.
En toch geloof ik na deze avond extra in het belang van samenlezen met heel verschillende mensen. Vanavond hebben we ideeën laten botsen. Vredevol mensen emotioneel geraakt.